Over het project
Europese integratie wordt vaak gezien als een project van politieke elites. Een nadere blik op deze geschiedenis toont echter aan dat georganiseerde burgers al vanaf een vroeg stadium actief betrokken waren. Het laat zien dat consumenten vlees met hormonen boycotten, dat boeren de straat op gaan in Brussel en dat vissers de haven van Calais blokkeren. Er is nog niet veel bekend over de ontwikkeling van inmenging, impact, en houding van deze actoren tegenover het Europese project.
‘Consumers on the March: Civic Activism and Political Representation in Europe, 1960s to 1990s’ richt zich op de georganiseerde consumenten beweging. Vanaf het begin van de jaren ’60 ontwikkelde de Europese Gemeenschap zich van een project louter gericht op een gedeelde markt en handelsbeleid, naar een project dat ook de consument betrok. In een poging de legitimiteit te versterken werden individuele consumenten in toenemende mate het nieuwe punt van aandacht voor beleidsmakers. Deze verandering maakte de weg vrij voor het transnationale netwerken van consumenten groeperingen, georganiseerd in de European Bureau of Consumers Unions (BEUC), om de Europese politieke arena te betreden als een invloedrijke actor.
Dit onderzoeksproject analyseert de claims van representativiteit (Michael Saward) van consumentenorganisaties en de strategieën die ze hanteren om deze claims, en wat deze organisaties beschrijven als ‘consumentenbelang’ te onderbouwen. Het neemt de nationale en politieke verschillen tussen organisaties in acht en bestudeert hoe er binnen BEUC over een consumenten agenda werd onderhandeld. ‘Consumers on the March’ richt zich op de interactie tussen andere actoren in het veld van Europees consumentenbeleid en eveneens de mondiale consumentenbeweging. Dit onderzoek belicht de onontwarbare verstrengeling van regionale, nationale en mondiale governance in de tweede helft van de 20ste eeuw.
Het PhD-project concentreert zich op politieke vertegenwoordiging in consumentenorganisaties in de Europese Gemeenschap. Gericht op politieke representatie op twee niveaus (nationaal en Europees) tracht het project de Europeanisatie van consumentenorganisaties in kaart te brengen. De Europese koepelorganisatie BEUC (Bureau Européen des Unions de Consommateurs) fungeert hierin als een transnationale politieke arena, waarin verscheidene Europese consumentenorganisaties samenkwamen, en een Europees consumentenbelang construeerden en negotieerden. Door uitvoerig archiefonderzoek en interviews met consumentenvertegenwoordigers en -activisten zal dit sub-project inzicht geven in de historische rol van consumentenorganisaties in Europees bestuur.
Onderzoeker: Alessandra Schimmel
Met het creëren van de Europese gemeenschappelijke markt in 1958 werden burgers in de Europese Gemeenschap in wezen Europese consumenten. Daarom springen vanaf de jaren zestig verschillende instituties en organisaties in de Europese Gemeenschap in de bres voor de Europese consument. De Europese Commissie, het Hof van Justitie en het Europees Parlement zien hierin een mogelijkheid om de democratische legitimiteit van de Europese Gemeenschap te versterken. Consumentenorganisaties, vakbonden en milieuorganisaties claimden daarentegen dat Europese consumenten meer of andere bescherming verdienden. Zodoende kent de Europese consument vele beschermers. De vraag die hierbij rijst is hoe deze verschillende partijen het de belangen van consumenten presenteerden en behartigden. In dit postdocproject staat de dynamiek tussen deze verschillende instituties en organisaties centraal, met de vraag hoe de bescherming van consumenten op de Europese gemeenschappelijke markt uiteindelijk gestalte kreeg.
Onderzoeker: Koen van Zon
Dit project richt zich op Europese consumentenorganisaties en heeft als doel te begrijpen hoe hun agenda’s, prioriteiten en politieke acties vorm hebben gekregen door de voortdurende wisselwerking met andere actoren op het wereldtoneel en in reactie op problematiek buiten de grenzen van Europa. Hoe heeft de relatie tussen consumentengroepen in Europa en het Mondiale Zuiden zich ontwikkeld?; hoe veel belang werd er toegedicht aan het belang en rechten van consumenten en producenten wereldwijd? Dit project richt zich op Consumers International en op internationale organisaties zoals de Verenigde Naties waar consumentenbescherming in toenemende mate op de agenda kwam te staan. Door in te zoomen op de opkomst van consumentenbescherming in de internationale politiek bekijkt dit project hoe de betrokkenheid van maatschappelijke organisaties in mondiaal bestuur zich vanaf de jaren zestig ontwikkeld heeft en welke veranderende ideeën over stakeholder involvement hieraan ten grondslag liggen.
Onderzoeker: Liesbeth van de Grift
